Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με έμφαση στις πλέον ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού των χωρών της Μεσογείου, ως πρόκληση για τις μελλοντικές γενιές, ήταν το θέμα του διήμερου Διεθνούς Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στις 2 και 3 Ιουνίου 2009 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Το Συνέδριο διοργανώθηκε με πρωτοβουλία της Πρέσβεως Καλής Θελήσεως της UNESCO και Προέδρου του «Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια», κυρίας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, και του Προέδρου της «Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τη Κλιματική Αλλαγή» που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2007 και Γενικού Διευθυντή του «The Energy and Resources Institute» (TERI), Δρ Rajendra Pachauri. Το Συνέδριο τελέστηκε υπό την αιγίδα της UNESCO και σε συνεργασία με το World Sustainable Developent Forum.

Σκοπός του Συνεδρίου ήταν η ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το μεγάλο ζήτημα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις χώρες τη Μεσογείου και με τη προσπάθεια άμβλυνσης των συνεπειών από την αλλαγή του κλίματος, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις συνέπειες για τις επόμενες γενιές και ειδικά στην υγεία, κυρίως των πλέον ευάλωτων ομάδων, όπως τα παιδιά που πάσχουν από σοβαρές ή χρόνιες παθήσεις και τα παιδιά που ζουν σε συνθήκες φτώχιας.

Στην τελετή έναρξης του Συνεδρίου απηύθυνε χαιρετισμό ο Πρωθυπουργός κύριος Κώστας Καραμανλής.

Επίσης χαιρετισμό στο Συνέδριο απηύθυναν ο Πρόεδρος της Βουλής, κύριος Δημήτριος Σιούφας, η Υπουργός Εξωτερικών, κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, κύριος Γιώργος Σουφλιάς, ο Υπουργός Ανάπτυξης, κύριος Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Υγείας, κύριος Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, κύριος Άρης Σπηλιωτόπουλος και ο Δήμαρχος Αθηναίων, κύριος Νικήτας Κακλαμάνης.

Την τελετή έναρξης του Συνεδρίου συντόνισε ο εκδότης – δημοσιογράφος κύριος Νίκος Χατζηνικολάου.

Μέγας χορηγός του Συνεδρίου ήταν η Τράπεζα Πειραιώς.

Ιστορικό και αιτιολογία

Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) έχει καθορίσει ότι η υπερθέρμανση του κλιματικού συστήματος είναι γεγονός. Οι αλλαγές είναι ορατές με την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και των ωκεανών, την τήξη των πάγων και την άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Τονίζει επίσης το πόσο ευάλωτη είναι η περιοχή της Μεσογείου σε ορισμένες από τις αλλαγές αυτές. Τα οικοσυστήματα της Μεσογείου ανήκουν σε εκείνα που θα επηρεασθούν ιδιαίτερα. Αύξηση της θερμοκρασίας μεγαλύτερης των 2°Κ θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την επέκταση της ερήμου και των βοσκοτόπων σε βάρος της χλωρίδας και της πανίδας της Μεσογείου. Η αύξηση της στάθμης της θάλασσας αναμένεται ότι θα εντείνει τις πλημμύρες, τα καιρικά φαινόμενα, τη διάβρωση και άλλους κινδύνους στις ακτές, απειλώντας έτσι ζωτικές υποδομές, οικισμούς και εγκαταστάσεις που εξασφαλίζουν την επιβίωση των νησιώτικων πληθυσμών. (IPCC WG2 FAR).

Στο μέλλον, η κλιματική αλλαγή μπορεί να υπονομεύσει σημαντικά τις προσπάθειες για βιώσιμη ανάπτυξη. Η κλιματική αλλαγή θα διογκώσει τα υπάρχοντα προβλήματα της απερήμωσης, της λειψυδρίας και της παραγωγής τροφίμων και θα δημιουργήσει πιθανώς νέες απειλές για την ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα. Πρέπει λοιπόν να τονιστεί η ανάγκη προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής περιορίζοντας την έκταση της απερήμωσης, διασφαλίζοντας τον κύκλο του νερού ο οποίος έχει σοβαρά διαταραχθεί και αναχαιτίζοντας την περαιτέρω απώλεια των υγρότοπων και της βιοποικιλότητας. Στην περιοχή της Μεσογείου, παράλληλα με την προσαρμογή, χρειάζεται επειγόντως να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Μπορεί να γίνει με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την προώθηση τεχνολογιών υψηλής ενεργειακής απόδοσης και οικολογικών τεχνολογιών σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας. Για το σκοπό αυτό, θα απαιτηθούν μέτρα για τον περιορισμό, αλλά και για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, χρειάζεται επειγόντως ένα οικουμενικό όραμα, που θα στηρίζεται στις αρχές της ευθυδικίας για μακροπρόθεσμη συνεργατική δράση. Απαιτείται μία παγκόσμια συμφωνία για την επίλυση αυτού του προβλήματος και η COP 14 (14η Σύνοδος της Διάσκεψης των Συμβαλλομένων Μερών), που έγινε πέρυσι στο Πόζναν της Πολωνίας, μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση ορισμένων θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της μακροχρόνιας συνεργασίας και της ανάγκης για περαιτέρω δεσμεύσεις εκ μέρους των Συμβαλλομένων Μερών. Θα χρειασθεί να συνεχιστούν οι συζητήσεις για τα θέματα αυτά και φέτος, προκειμένου να επιτευχθεί επιθυμητό αποτέλεσμα στη 15η Σύνοδο (COP 15) της Κοπεγχάγης το Δεκέμβριο του 2009.

Για να υπάρξει ευθυγράμμιση με τις διεθνείς εξελίξεις, είναι σημαντικό οι δράσεις σε περιφερειακό / εθνικό επίπεδο να προωθούνται παράλληλα με τις δραστηριότητες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, η διεθνής συνεργασία είναι πολύτιμη και το συνέδριο πρόκειται να εξετάσει τα θέματα της καταπολέμησης και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ενώ θα εξετασθούν και σχετικές ευκαιρίες, περιορισμοί, και προκλήσεις για τις μελλοντικές γενιές. Επιπλέον, θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, με έμφαση στις πλέον ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά που πάσχουν από σοβαρές ή χρόνιες παθήσεις και ζουν σε συνθήκες φτώχιας.

Θέματα που πρέπει να διερευνυθούν

•Η κοινωνική διάσταση της κλιματικής αλλαγής.

•Οι επιπτώσεις της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης στην υγειονομική περίθαλψη.

•Εκπαιδεύοντας τα παιδιά για να ανταποκριθούν στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.

•Προετοιμάζοντας τα παιδιά από νωρίς για έναν κόσμο με κλιματικά προβλήματα.

•Ο ρόλος και η συμβολή των Νέων στην αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής.

•Προσαρμογή στρατηγικών σε διεθνές και εθνικό πλαίσιο

•Επισήμανση των βασικών επιπτώσεων και τομέων παρέμβασης.

•Προκλήσεις και λύσεις.

•Οδοί ανάπτυξης με χαμηλές εκπομπές άνθρακα

•Δυνατότητες μετριασμού σε βασικούς τομείς.

•Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τεχνικών ενεργειακής απόδοσης.

•Ανάπτυξη και μεταφορά τεχνολογίας

•Τεχνολογία προσαρμογής και μείωσης των επιπτώσεων.

•Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και μεταφορά τεχνολογίας.

•Επενδυτικές και χρηματοπιστωτικές ανάγκες

•Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα.

•Ο ρόλος των κυβερνητικών οργανώσεων-στήριξη πολιτικής.

Βασικά πορίσματα

Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου συνόψισε ο ο Δρ. Rajendra Pachauri:

•Τα επιστημονικά στοιχεία για την επίδραση του ανθρώπινου παράγοντα στη κλιματική αλλαγή είναι αδιαμφισβήτητα, σύμφωνα με τα πορίσματα της «Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τη Κλιματική Αλλαγή».

•Οι προβλέψεις για τη μελλοντικές κλιματικές αλλαγή, περιλαμβάνουν αύξηση της συχνότητας, της έντασης και της διάρκειας φαινομένων όπως οι πλημμύρες , οι ξηρασίες, οι καύσωνες, οι πυρκαγιές, και γενικότερα τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

•Η Ελλάδα και γενικότερα η λεκάνη της Μεσογείου είναι πολύ ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και αυτό με τη σειρά του θα επιδράσει αρνητικά στις ευπαθείς ομάδες, στην υγεία των παιδιών και των ηλικιωμένων.

•Η διεθνής κοινότητα πρέπει να κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια για να μειωθούν οι εκπομπές των διοξειδίων του άνθρακα και των αερίων του θερμοκηπίου και μάλιστα κατεπειγόντως. Εξάλλου το κόστος της μείωσης τους είναι πλέον χαμηλό, και σε αρκετές περιπτώσεις και αρνητικό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεχίσει να ηγείται των παγκοσμίων προσπαθειών για τη μείωση των εκπομπών αερίων.

•Οφείλουμε, όλοι, όχι μόνο οι κυβερνήσεις, οι ειδικοί και οι αρμόδιοι φορείς, να αναλάβουμε δράση. Χρειαζόμαστε θέληση, αποφασιστικότητα, ενημέρωση και παιδεία, για να ξεφύγουμε από την αδράνεια και να αλλάξουμε τρόπο ζωής, εγκαταλείποντας συνήθειες που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου ώστε να αντιμετωπίσουμε, με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

•Η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία της καταστροφής; Να προλάβουμε και όχι να θεραπεύσουμε, πρέπει να είναι ο στόχος όλων των ενεργειών και των δράσεων σχετικά με τα κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.

Διαβάστε τη Διακήρυξη!